HARD DİSK BÖLÜMLENDİRME

0 489 4 minutes read

Disk bölümü nedir?

Bir disk bölümü, bağımsız bir disk gibi ele alınan, bitişik blok kümeleridir. Bir sabit disk çeşitli bölümlere ayrılabilir ve her bölüm ayrı bir sabit diskmiş gibi faaliyet gösterebilir. Bu yazıda sizlere hard disk bölümlerinden bahsediyor olacağım.

Neden birden çok disk bölümümüz olur?

Verilerinizi diskin belirli bir bölgesiyle sınırlamış (encapsulate) olursunuz. Dosya sistemi ayrı bir disk bölümü üzerindeyse, bir kaza durumunda sadece bazı verilerinizi kaybedersiniz.
Disk alanından beklenen verimini arttırır.
Disk bölümlerini, kullanımınıza göre, değişen blok boyutlarına göre biçimlendirebilirsiniz. Eğer verileriniz küçük boyuttaki (1k’dan daha az) çok sayıda dosyadan oluşuyorsa ve de disk bölümünüz 4k’lık bloklar kullanıyorsa, her dosya için 3k boşa harcıyorsunuzdur. Genelde, her dosya için ortalama olarak bir bloğun yarısını boşa harcarsınız, bundan dolayı eğer pek çok dosyanız varsa blok büyüklüğü ile ortalama dosya büyüklüğünü uyuşturmak çok önemlidir.
Veri büyümesini önler. Denetimden çıkmış süreçler veya çılgın kullanıcılar, işletim sisteminin kaydını tuttuğu işlemler için artık yer kalmayacak şekilde çok fazla disk alanı harcayabilir. Bu bir felakete dönüşebilir.
Disk alanını ayırarak, ayrılan disk alanı tükense dahi buradaki islerin işletim sistemini etkilemeden öleceğini garantilemiş olursunuz.

Disk bölümü türleri nelerdir?

Bir disk bölümü belli bir dosya sistemine sahip olması için etiketlendirilir. Böylesi bir dosya sistemi standart linux ext2 dosya sistemi veya linux takas alanı ve hatta (Microsoft) NTFS veya (Sun) UFS gibi yabancı dosya sistemleri de olabilir. Her bir disk bölümünün türüyle ilişkilendirilmiş sayısal bir kod vardır. Örneğin, ext2 için kod 0x83 ve linux takas alanı için kod 0x82’dir. Disk bölümü türlerini ve karşılık gelen kodlarını görmek için /sbin/sfdisk –T
komutunu çalıştırabiliriz.

Yabancı disk bölümü türleri nelerdir?

Disk bölümü türü numaraları rasgele seçilmiştir ve ele alınan işletim sistemine özel olarak verilmişlerdir. Bu yüzden, aynı diskte iki işletim sistemi kullanıyorsanız, aynı kod farklı iki disk türünü belirlemek için kullanılabilir. OS/2 ve Windows NT’nin NTFS’i disk bölümlerini 0x07 ile işaretler. MS–DOS, değişik çeşitlilikteki FAT dosya sistemi için değişik kodlar tahsis etmiştir: 0x01, 0x04 ve 0x06 bilinenleridir. DR–DOS, korumalı FAT disk bölümlerini belirtmek için, Linux/Minix ile o zamanlarda fikir ayrılığı oluşturan 0x81’i kullanırdı, fakat artık ne Linux/Minix ne de DR–DOS geniş çapta kullanılmaktadır.

Birincil disk bölümleri nedir?

Intel–tabanlı bir sistemde disk bölümü sayısı, işin başında sınırlandırılmıştır. Asıl disk bölümü tablosu önyükleyici bölümünün bir parçası olarak yüklenir ve de sadece 4 disk bölümü girişi için yer ayrılmıştır. Bu disk bölümleri birincil disk bölümleri olarak isimlendirilir.

Mantıksal disk bölümü nedir?

Diskin birincil bölümlerinden birisi alt bölümlere ayrılabilir. Bunlara mantıksal disk bölümleri denir. Bu durum da bize verimli bir şekilde, dört disk bölümü sınırını aşmamızı sağlar.
Mantıksal disk bölümlerini barındıran birincil disk bölümüne ek disk bölümü denir ve kendi dosya sistemi tür (0x05) vardır. Birincil disk bölümlerinin tersine, mantıksal disk bölümleri birbirini takip eder olmalıdır. Her bir mantıksal disk bölümü, mantıksal disk bölümü sayısının sınırsız olacağı sonucunu ifade eden, bir sonraki mantıksal disk bölümüne bir gösterici içerir. Yine de, Linux, disk üzerinde olası disk bölümü sayısında belli bir sınır kabul ettirmiştir, bu da sonuç olarak mantıksal disk bölümü sayısını sınırlamaktadır. Bu sayı SCSI diskleri için 15 disk bölümü iken IDE diskler için 63’tür.

Takas bölümleri nedir?

Bilgisayarınızda çalışan her bir süreç RAM’de bir takım blokları kullanmaktadır. Bu bloklara sayfa adı verilir. Bellek içerisindeki, işlemci tarafından çok kısa süreler içerisinde kullanılacak olan sayfalara çalışma kümesi denir. Linux belleğe yapılan bu erişimleri tahmin etmeye çalışarak (en son kullanılan sayfaların yakın zamanda tekrar kullanılacağını varsayarak) eğer mümkünse bu sayfaların RAM’de tutulmasını sağlar.
Eğer makinanızda çalışan pek çok süreç varsa, çekirdek, sayfaları diske yazarak RAM’in boşaltılmasını sağlayacaktır. İşte takas alanı bu durumda devreye girer. Verimli bir şekilde var olan erişilebilir bellek alanınızı arttırır. Yine de, RAM’den okuyup RAM’e yazmaya kıyasla disk Giriş/Çıkışları çok yavaştır. Bunu ilave bir bellek olarak değil de acil durumlarda kullanılan bir bellek olarak düşünün. Eğer, çekirdeğin bir başka süreç için çalışan bir sürecin sayfalarını kaldırması anlamına gelen, bellek sıkıntısı varsa, makinanız artık dökülmeye başlamış demektir. Okuyuculardan bazıları istemeyerek bu durumla karşılaşmış olabilir: disk çılgınlar gibi çalışıyor ama bilgisayar kullanılamayacak kadar yavaş. Takas alanı sahip olmanız gereken bir alandır, fakat RAM’in yerine geçecek bir alan değildir.

Disk Bölümlendirme Gereksinimleri Nelerdir?

Hangi disk bölümlerine ihtiyaç duyulur ?

Önyükleyici Sürücüsü: Eğer işletim sisteminizi yeni bölümleyeceğiniz diskten açacaksanız, sahip olmanız gereken disk bölümleri şunlardır:
• Bir birincil disk bölümü
• Bir veya daha fazla sayıda takas alanı
• Sıfır veya daha fazla sayıda birincil veya mantıksal disk bölümü
Başka bir diskten açacaksanız:
• Bir veya daha fazla sayıda birincil veya mantıksal disk bölümü
• Sıfır veya daha fazla sayıda takas alanı

Önyükleyici Disk Bölümü Nedir?

Önyükleyici disk bölümünüzün mantıksal değil birincil disk bölümü olması gerekir. Bu durum herhangi bir felaket durumunda kurtarmayı sağlamaktadır, fakat teknik olarak gerekli değildir. 0x83 “Linux native” dosya türünde olmalıdır. Eğer 21–3 sürümünden önceki bir lilo(B23) kullanıyorsanız (örn., 1990lardan kalma), önyükleyici bölümünüz diskin ilk 1024 silindiri içerinde yer almalıdır. (Tipik olarak, önyükleyicinin tek ihtiyacı çekirdek görüntüsünü içermesidir.) Eğer birden fazla önyükleyici disk bölümünüz varsa (diğer işletim sistemlerinden olabilir), hepsini ilk 1024 silindir içerisinde tutun (Tüm DOS bölümleri ilk 1024 silindir içerisinde olmalıdır). Eğer modern bir lilo sürümü veya çekirdeğinizi yüklemeye yarayan başka araçlar kullanıyorsanız (örneğin, bir önyükleyici disket veya MS–DOS tabanlı çalışan LOADLIN.EXE Linux yükleyicisi), disk bölümü herhangi bir yerde olabilir.

Takas Bölümü Nedir?

Dosyalara takas yapamadığınız sürece ayrılmış bir takas bölümüne ihtiyacınız olacaktır. Bu bölüm 0x82 “Linux swap” tipinde olmalıdır. Disk üzerinde herhangi bir yerde konumlandırılabilir.
Birincil veya mantıksal disk bölümlerinden herhangi biri takas alanı olarak kullanılabilir. Bir disk üzerinde birden fazla takas alanı olabilir. Toplam 8 tanesine (sürücüler içerisinde) izin verilmiştir.

Mantıksal Disk Bölümleri

Tek bir birincil disk bölümü mantıksal disk bölümleri içerecek şekilde (ek disk bölümü) kullanılmalıdır. Ek disk bölümü disk üzerinde herhangi bir yerde olabilir. Mantıksal disk bölümleri ardışık olmalıdır, fakat ek disk bölümünü doldurmaları gerekmemektedir.

Kaynakça :